باید توجه داشت که ایران شرایط ویژه خودش را دارد، بسیار متفاوت از مصر،تونس ، یمن و امثال آن. شباهت هایی بین رژیم قذافی با جمهوری اسلامی وجود دارد که باعث فرسایشی شدن مبارزه میشود اما حتی در لیبی هم بافت قبیله ای و آمادگی غرب برای مداخله مستقیم (به خاطر فقدان ملاحظاتی که در مورد ایران وجود دارد) زمینه موفقیت سریع تر حرکت های موجود را فراهم میکند. در مورد ایران باید پذیرفت که هنوز مطالبات اقتصادی توده مردم و اقشار محروم شهری و روستایی با حرکت آزادی خواهانه اقشار متوسط جامعه که ماهیت اجتماعی و سیاسی دارد گره نخورده است. فقدان یک رهبری منسجم که نه در پس معترضین بلکه به مثابه پیشاهنگ آنها عمل کند و بتواند به پشتوانه اعتماد عمومی این تلفیق مطالبات را انجام دهد عامل تعیین کننده ی بعدی است.
از نقطه نظر روانشناسی اجتماعی هم هنوز توده مردم در فضای انقلابی قرار نگرفته اند. در چنان فضایی است که ترس از بازداشت و مرگ رنگ می بازد و در مقایسه با اکنون که ده ها هزار نفر در پیاده روها قدم میزنند ولی جسارت مقابله با نیروهای امنیتی را ندارند کافی است چند ده نفر گرد هم آیند تا با روحیه ای مطلقا تعرضی تبدیل به سیلی خروشان شوند. این پتانسیل را باید در تهیدستان سراغ گرفت و نه اقشار متوسط شهری که اصولا با دیسکورس شورش چندان مناسبتی ندارند.
اما تصویر فوق فقط سیاه و منفی نیست. من نقاط روشنی را در آن می بینم. اول آنکه مقاومت رژیم در مقابل تغییر امکان استحاله کنترل شده جنبش را از آن سلب میکند. این درست است که مردم مصر و تونس در مدت کوتاهی موفق به بزیر کشیدن دیکتاتور شدند اما با یک نگاه واقع بینانه سیستم سیاسی در تونس و مصر با فدا کردن راس هرم قاعده آن را عجالتا نجات داده است. این سناریو حتی برای لیبی هم طراحی شده (به الحاق وزیر دادگستری و نماینده لیبی در سازمان ملل به مخالفان نگاه کنید) اما نحوه رفتار رژیم ولایت فقیه با مخالفانش نوید بخش ریشه کن شدن حکومت دینی در ایران است و نه استحاله آن به چهره بزک شده ای از حکومت دینی.
دوم آنکه گذشت زمان در حالیکه مبارزه با حکومت علنی شده و رژیم ناچار از اعمال حکومت نظامی اعلام نشده است فرصت تلفیق خواسته های اقتصادی با مطالبات فرهنگی و اجتماعی را فراهم میکند و این تلفیق مبارک ترین حادثه ای است که در تاریخ ایران باید محقق شود. فقدان آن باعث شکست انقلاب مشروطه، نهضت ملی شدن نفت و نهایتا انقلاب 57 شد.
از نقطه نظر روانشناسی اجتماعی هم هنوز توده مردم در فضای انقلابی قرار نگرفته اند. در چنان فضایی است که ترس از بازداشت و مرگ رنگ می بازد و در مقایسه با اکنون که ده ها هزار نفر در پیاده روها قدم میزنند ولی جسارت مقابله با نیروهای امنیتی را ندارند کافی است چند ده نفر گرد هم آیند تا با روحیه ای مطلقا تعرضی تبدیل به سیلی خروشان شوند. این پتانسیل را باید در تهیدستان سراغ گرفت و نه اقشار متوسط شهری که اصولا با دیسکورس شورش چندان مناسبتی ندارند.
اما تصویر فوق فقط سیاه و منفی نیست. من نقاط روشنی را در آن می بینم. اول آنکه مقاومت رژیم در مقابل تغییر امکان استحاله کنترل شده جنبش را از آن سلب میکند. این درست است که مردم مصر و تونس در مدت کوتاهی موفق به بزیر کشیدن دیکتاتور شدند اما با یک نگاه واقع بینانه سیستم سیاسی در تونس و مصر با فدا کردن راس هرم قاعده آن را عجالتا نجات داده است. این سناریو حتی برای لیبی هم طراحی شده (به الحاق وزیر دادگستری و نماینده لیبی در سازمان ملل به مخالفان نگاه کنید) اما نحوه رفتار رژیم ولایت فقیه با مخالفانش نوید بخش ریشه کن شدن حکومت دینی در ایران است و نه استحاله آن به چهره بزک شده ای از حکومت دینی.
دوم آنکه گذشت زمان در حالیکه مبارزه با حکومت علنی شده و رژیم ناچار از اعمال حکومت نظامی اعلام نشده است فرصت تلفیق خواسته های اقتصادی با مطالبات فرهنگی و اجتماعی را فراهم میکند و این تلفیق مبارک ترین حادثه ای است که در تاریخ ایران باید محقق شود. فقدان آن باعث شکست انقلاب مشروطه، نهضت ملی شدن نفت و نهایتا انقلاب 57 شد.
No comments:
Post a Comment